เมื่อวันที่ 10 กันยายน 2568 เวลา 09.30 น. ที่โรงแรมลากูน่า แกรนด์ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา ผู้ช่วยศาสตราจารย์สุชาติ  เศรษฐมาลินี กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เป็นวิทยากรบรรยาย เรื่อง การแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ด้านสิทธิมนุษยชน และการใช้หลักนิติวิทยาศาสตร์เพื่ออำนวยความเป็นธรรมและคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนให้กับเจ้าหน้าที่รัฐในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ตามโครงการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาสมรรถนะผู้ปฏิบัติงาน และเครือข่ายหน่วยงานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการด้านนิติวิทยาศาสตร์สู่ประชาชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ระหว่างวันที่ 10 – 11 กันยายน 2568 จัดโดย สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ และตระหนักถึงการใช้หลักนิติวิทยาศาสตร์ในการอำนวยความเป็นธรรม และคุ้มครองสิทธิมนุษยชน รวมถึงสร้างการรับรู้ถึงการให้บริการทางนิติวิทยาศาสตร์แก่ประชาชน การติดตามบุคคลสูญหาย และการพิสูจน์ศพนิรนามในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยมีเจ้าหน้าที่ของรัฐในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ จำนวน 50 คน เข้าร่วมอบรม

          ในการบรรยายดังกล่าว กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้นำเสนอบทบาทหน้าที่และอำนาจของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) กลไกการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในภูมิภาคของประเทศไทย และสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่รัฐในการบังคับใช้กฎหมาย โดยเฉพาะสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งพบปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับประชาชน เช่น โครงการพัฒนาของรัฐในพื้นที่ชายแดนภาคใต้ที่ขาดการมีส่วนร่วมของประชาชนและการจำกัดโอกาสของภาคประชาชนในการแสดงความคิดเห็นต่อสิทธิของชุมชน ปัญหาความเครียด วิตกกังวลของประชาชนในพื้นที่อันเนื่องจากการบังคับใช้กฎหมายพิเศษด้านความมั่นคงเป็นระยะเวลานาน ปัญหาการตรวจเยี่ยมบ้านการข่มขู่ คุกคาม ตรวจค้น ควบคุมตัว การบังคับตรวจสารพันธุกรรม (DNA) กระทำทรมาน การวิสามัญ และการชันสูตรพลิกศพของพนักงานเจ้าหน้าที่ของรัฐ ซึ่งอาจถูกร้องเรียนว่าเป็นการปฏิบัติที่เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน

          นอกจากนี้ ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ยังมีปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนด้วยกันเอง เช่น ความขัดแย้งระหว่างศาสนาและวัฒนธรรม ปัญหาความรุนแรงในครอบครัว ปัญหาเรื่องสิทธิเด็ก สิทธิสตรี ผู้พิการ บุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งการคลี่คลายสถานการณ์ดังกล่าวนั้นเจ้าหน้าที่ของรัฐผู้บังคับใช้กฎหมายต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจและมุมมองด้านสิทธิมนุษยชนที่ถูกต้องในการจัดการกับสถานการณ์ต่าง ๆ อย่างรู้เท่าทันและปราศจากอคติ ช่วยกันฟื้นฟูความสัมพันธ์ระหว่างเจ้าหน้าที่ของรัฐกับประชาชนเพื่อลดเงื่อนไข ความขัดแย้งในพื้นที่ และเสริมสร้างวัฒนธรรมการเคารพสิทธิมนุษยชนเพื่อให้ทุกคนอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสันติสุขตลอดไป