กสม. ศยามล ประชุมหารือแนวทางแก้ไขปัญหากรณีผู้ค้าหาบเร่แผงลอยได้รับความเดือดร้อนจากนโยบายทวงคืนทางเท้าของกรุงเทพมหานคร

01/09/2568 140

          เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2568 นางสาวศยามล ไกยูรวงศ์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เป็นประธานการประชุมหารือแนวทางแก้ไขปัญหากรณีผู้ค้าหาบเร่แผงลอยได้รับความเดือดร้อนจากนโยบายทวงคืนทางเท้าของกรุงเทพมหานคร (กทม.) ซึ่งมีการยกเลิกจุดผ่อนผันทำการค้าบางส่วน ทำให้ไม่สามารถค้าขายในพื้นที่เดิมได้อีก โดยมีผู้แทน กทม. ผู้ค้าจากเขตปทุมวัน ราษฎร์บูรณะ สายไหม ฯลฯ และผู้ทรงคุณวุฒิเข้าร่วมประชุม ณ สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ  (สำนักงาน กสม.)

          กรณีปัญหาดังกล่าวสืบเนื่องจากเมื่อปี 2559 กทม. มีนโยบายทวงคืนทางเท้าให้กับประชาชน โดยยกเลิกจุดผ่อนผันทำการค้าบางส่วน นอกจากนี้ยังมีผู้ค้าบางรายให้ข้อมูลว่า พื้นที่ที่ กทม. จัดให้ใหม่ไม่สามารถทำการค้าได้จริง อีกทั้งยังต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น เช่น ค่าเช่าที่ ทำให้ไม่สามารถทำกำไรหาเลี้ยงชีพได้ บางรายประสบปัญหาครอบครัว เป็นหนี้สิน เป็นโรคซึมเศร้า แม้ต่อมาช่วงเดือนสิงหาคม 2567 กทม. จะออกประกาศ เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการกำหนดพื้นที่ทำการค้าและการขายหรือจำหน่ายสินค้าบนถนนหรือสถานสาธารณะ เพื่อแก้ไขปัญหาการประกอบกิจการหาบเร่แผงลอยในพื้นที่ กทม. ก็ตาม แต่ยังพบว่าไม่สามารถแก้ไขปัญหาดังกล่าวได้ และยังมีปัญหาในทางปฏิบัติ  ผู้แทนผู้ค้าจากเขตปทุมวัน สายไหม ราษฎร์บูรณะ ให้ข้อมูลสอดสอดคล้องกันว่า พื้นที่ที่ กทม. จัดให้ไม่เพียงพอ และไม่สามารถค้าขายได้เนื่องจากทำเลไม่เหมาะสม อีกทั้งยังมีปัญหาเรื่องการจัดสรรพื้นที่ทำการค้าของแต่ละเขตที่แตกต่างกัน

          อย่างไรก็ตาม พบว่า บางเขตสามารถจัดพื้นที่ในการค้าให้กับผู้ค้าเดิมได้อย่างลงตัวโดยการมีส่วนร่วมเห็นพ้องต้องกันระหว่างผู้ค้า ผู้ใช้ทางเท้า และเจ้าของสถานที่ (ตึก) ใกล้เคียง ภายใต้คำแนะนำและสนับสนุนของสำนักงานเขต เช่น เขตพญาไท เขตบางบอน ขณะที่สำนักเทศกิจ กทม. ให้ข้อมูลว่า ได้ดำเนินการตามประกาศ กทม. ซึ่งหากพื้นที่ใดมีความพร้อม ผู้ค้าสามารถรวมตัวกันยื่นคำร้องเพื่อพิจารณาเป็นจุดผ่อนผันทำการค้าได้ โดยผ่านการพิจารณาของคณะกรรมการระดับเขตและได้รับความเห็นชอบจากเจ้าพนักงานจราจรตามลำดับ หากผ่านการพิจารณา จึงจะสามารถผ่อนผันทำการค้าได้

          ทั้งนี้ ผู้แทนผู้ค้าที่เข้าร่วมประชุมประสงค์ให้ กทม. ดำเนินการ ดังนี้ (1) ผ่อนผันทำการค้าในพื้นที่เคยเป็นย่านการค้ามาก่อนโดยคำนึงถึงผู้ค้าเดิมเป็นลำดับแรก (2) เพิ่มผู้แทนผู้ค้าในสัดส่วนของคณะกรรมการระดับเขตมากขึ้น และ (3) ปรับแก้เงื่อนไขการผ่อนผันจุดทำการค้าให้เหมาะสมโดยการมีส่วนร่วมของผู้ค้า โดยหลังจากนี้ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) จะนำข้อมูลจากการประชุมข้างต้นเข้าหารือกับ กทม. เพื่อหาทางออกให้สอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชนร่วมกันต่อไป

เลื่อนขึ้นด้านบน