เมื่อวันที่ 8 – 9 สิงหาคม 2568 ที่จังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่ นางสาวศยามล  ไกยูรวงศ์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ นายไพโรจน์  พลเพชร ที่ปรึกษาประจำคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ นายจุมพล  ขุนอ่อน รองเลขาธิการคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พร้อมด้วยผู้ทรงคุณวุฒิของสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (สำนักงาน กสม.) และเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. เพื่อประชุมหารือแนวทางการจัดการปัญหามลพิษสิ่งแวดล้อม ในภาพรวมของแม่น้ำกก และรับฟังผลกระทบและข้อกังวลจากชาวชุมชนลุ่มน้ำกก ในพื้นที่จังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่ โดยมีกิจกรรมดังนี้

          วันที่ 8 สิงหาคม 2568 เวลา 09.00 น. ที่ห้องประชุมแสนหวี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เป็นประธานการประชุมเรื่อง “แนวทางการจัดการปัญหามลพิษสิ่งแวดล้อม ในภาพรวมของแม่น้ำกก” ร่วมกับผู้แทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ จังหวัดเชียงราย กรมองค์การระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ กรมกิจการชายแดนทหาร กองบัญชาการกองทัพไทย กรมควบคุมมลพิษ กรมอนามัย กรมควบคุมโรค สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ สำนักงานประมงจังหวัดเชียงราย สำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงราย เรือนจำกลางเชียงราย มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย องค์กรแม่น้ำนานาชาติ สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต เครือข่ายประชาชนปกป้องแม่น้ำกก สาย รวก โขง

          ในการนี้ ผู้เข้าร่วมประชุมให้ข้อมูลผลการตรวจมลพิษในแม่น้ำกก สถานการณ์มลพิษข้ามพรมแดนจากเหมืองแร่ในรัฐฉาน การเฝ้าระวังสุขภาพประชาชนกรณีการปนเปื้อนสารหนู การตรวจสุขภาพและการจัดการน้ำอุปโภคบริโภคให้แก่ผู้ต้องขังในเรือนจำกลางเชียงราย ทั้งนี้ ภาคประชาสังคมได้มีข้อเสนอให้จังหวัดเชียงรายมีศูนย์ความร่วมมือ/ประสานงานเพื่อวิเคราะห์และรวบรวมข้อมูลผลการตรวจวัดมลพิษ สื่อสารและแจ้งเตือนข้อมูลให้ประชาชนรับทราบ สำรวจและเยียวยาความเสียหายแก่ประชาชนที่ได้รับผลกระทบ จัดหาน้ำสะอาดให้ทั่วถึงและเพียงพอ และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการตรวจสอบและเฝ้าระวังมลพิษ

          จากนั้นเวลา 15.00 น. กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เป็นประธานการประชุมเรื่อง “แนวทางการแก้ปัญหาการเวนคืนที่ดินและย้ายชุมชนถ้ำผาจม สายลมจอย อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย” ร่วมกับจังหวัดเชียงราย สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดเชียงราย โครงการชลประทานจังหวัดเชียงราย สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดเชียงราย เทศบาลตำบลแม่สาย และเทศบาลตำบลเวียงผาคำ ในการนี้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่โดยการเวนคืนพื้นที่ดังกล่าวเพื่อทำคันกั้นน้ำ ทั้งนี้ สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดเชียงรายจะศึกษาเบื้องต้นเกี่ยวกับการเยียวยาและการจ่ายค่าชดเชยให้แก่ประชาชนผู้ได้รับผลกระทบต่อไป

          วันที่ 9 สิงหาคม 2568 เวลา 10.00 น. ที่ห้องประชุมโรงเรียนกมล – เรียม สุโกศล (บ้านผาใต้) ตำบลท่าตอน อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติและคณะ เข้าร่วม “เวทีคืนข้อมูลชุมชนและแลกเปลี่ยนข้อกังวล ข้อเสนอ แม่น้ำกกปนเปื้อนสารพิษ” โดยรับฟังผลกระทบและข้อกังวลจากชาวชุมชนลุ่มน้ำกก ทั้งด้านการใช้น้ำเพื่ออุปโภคบริโภคในครัวเรือน สารพิษตกค้างในสัตว์น้ำ การปนเปื้อนของสารพิษในพืชผลทางการเกษตร และความเสียหายทางเศรษกิจจากการปนเปื้อนสารพิษดังกล่าว ในการนี้ ตัวแทนประชาชนและกลุ่มผู้ประกอบการในพื้นที่ได้ยื่นหนังสือต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนกรณีข้างต้นด้วย