เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2568 ประธานกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พรประไพ  กาญจนรินทร์ พร้อมด้วยกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ วสันต์  ภัยหลีกลี้ สุภัทรา  นาคะผิว ที่ปรึกษาประจำ กสม. บุญแทน  ตันสุเทพวีรวงศ์ เลขาธิการ กสม. หรรษา  หอมหวล ผู้บริหารสำนักงาน กสม. และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง หารือร่วมกับผู้แทนคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติและคณะกรรมการพัฒนานโยบายสาธารณะประเด็นการควบคุมบุหรี่ไฟฟ้า เพื่อรับทราบข้อมูลและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับแนวทางขับเคลื่อนมาตรการควบคุมบุหรี่ไฟฟ้าและการป้องกันการแทรกแซงนโยบายด้านยาสูบจากกลุ่มอุตสาหกรรมยาสูบและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ซึ่งถือเป็นพันธกรณีที่ประเทศไทยในฐานะรัฐภาคีต้องปฏิบัติตามอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก โดยเฉพาะมาตรา 5.3 ซึ่งระบุให้รัฐมีมาตรการป้องกันการแทรกแซงนโยบายด้านการควบคุมยาสูบจากกลุ่มอุตสาหกรรมยาสูบและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง

          คณะกรรมการพัฒนานโยบายสาธารณะประเด็นการควบคุมบุหรี่ไฟฟ้า ได้นำเสนอภาพรวมการดำเนินงานที่ผ่านมา รวมถึงผลกระทบและแนวทางปกป้องเด็กและเยาวชนจากการใช้บุหรี่ไฟฟ้า ความสำคัญของอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก และปัญหาการแทรกแซงนโยบายด้านการควบคุมยาสูบจากกลุ่มอุตสาหกรรมยาสูบและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง รวมทั้งตัวอย่างการดำเนินการป้องกันของต่างประเทศ

          ในส่วนคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการสื่อสารต่อสาธารณะที่คลาดเคลื่อนเกี่ยวกับแนวคิดเรื่อง “การลดอันตรายจากการใช้ยาเสพติด (harm reduction) โดยใช้บุหรี่ไฟฟ้า” และมีข้อสังเกตว่าการใช้บุหรี่ไฟฟ้าไม่อาจถือเป็นสิทธิเชิงบวกเมื่อพิจารณาจากผลกระทบต่อสิทธิในสุขภาพของประชาชน โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน ซึ่งรัฐมีพันธกรณีในการรับรองสิทธิของบุคคลที่จะมีสุขภาพกายและสุขภาพจิตตามมาตรฐานสูงสุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ตามกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ข้อ 12 รวมทั้งการคุ้มครองสิทธิเด็กในทุกมิติตามอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก

          นอกจากนี้ กสม. เห็นพ้องกับข้อเสนอของคณะกรรมการพัฒนานโยบายสาธารณะประเด็นการควบคุมบุหรี่ไฟฟ้า ในการผลักดันให้คณะรัฐมนตรีและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีมาตรการป้องกันการแทรกแซงนโยบายด้านการควบคุมยาสูบจากกลุ่มอุตสาหกรรมยาสูบ ตามมาตรา 5.3 ของอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก ซึ่ง กสม. จะดำเนินการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เพื่อจัดทำข้อเสนอแนะในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิในสุขภาพของประชาชน โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนให้มีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับพันธกรณีระหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชนที่ประเทศไทยเป็นภาคีต่อไป