เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2568 นางสาวสุภัทรา  นาคะผิว กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พร้อมด้วยนายพิทยา  จินาวัฒน์ และนายบุญแทน  ตันสุเทพวีรวงศ์ ที่ปรึกษาประจำ กสม. นายสมชาย  หอมลออ และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ปรีชญาณ์ นักฟ้อน ผู้ทรงคุณวุฒิ พญ. ภัทรินทร์  ชมภูคำ รองผู้อำนวยการสถาบันบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติบรมราชชนนี (สบยช.) นางญานี  ตราบดี ที่ปรึกษา สบยช. และเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. ได้ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมเชิงป้องกัน ณ สถานฟื้นฟูสมรรถภาพพลเมือง กรมการปกครอง (กองร้อยอาสารักษาดินแดน จังหวัดอุดรธานีที่ 1) อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี โดยมีนายราชันย์  ซุ้นหั้ว ผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี พร้อมด้วยว่าที่ร้อยตรีรักชัย  เลิศสุบิน ปลัดจังหวัดอุดรธานี และผู้ช่วยป้องกันจังหวัด เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง ครูฝึก ตลอดจนอาสาสมัครรักษาดินแดนให้การต้อนรับ

            การดำเนินงานของสถานฟื้นฟูฯ ดังกล่าวอยู่ภายใต้บทบัญญัติของ มาตรา 113 และ 114 แห่งประมวลกฎหมายยาเสพติด เน้นการดำเนินงานในลักษณะการฟื้นฟูต่อเนื่อง ไม่ใช่การลงโทษ โดยยึดถือหลักการ “อุดรโมเดล” ซึ่งให้ความสำคัญกับการรักษาความลับ ความเป็นส่วนตัว และความปลอดภัยของผู้รับบริการ โดยผ่านระบบการจัดเก็บข้อมูลแบบแยกประเภทอย่างเป็นระบบ (3 Folders)

            คณะตรวจเยี่ยมพบว่า สถานฟื้นฟูสมรรถภาพพลเมืองอุดรธานีใช้การบำบัดด้วยวิธีการ FAST Model โดยหน่วยงานและเจ้าหน้าที่มีความพยายามในการปฏิบัติงานตามภารกิจที่ได้รับมอบหมาย แม้จะเผชิญปัญหาด้านอัตรากำลัง รวมทั้งพบว่ามีความตั้งใจในการปรับตัวตามหลักสิทธิมนุษยชน และพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565 แม้ยังจำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนเชิงโครงสร้างและงบประมาณจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

            กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้กล่าวเน้นย้ำในช่วงท้ายของการตรวจเยี่ยมว่า การฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติดจำเป็นต้องทำด้วยความเคารพสิทธิมนุษยชน ควบคู่กับการพัฒนาประสิทธิภาพของหน่วยงาน โดยสำนักงาน กสม. พร้อมใช้หน้าที่และอำนาจตามกฎหมายในการจัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานของสถานฟื้นฟูฯ ให้เกิดผลเป็นรูปธรรม และสอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชนในทางปฏิบัติ