เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2568 เวลา 09.30 น. สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (สำนักงาน กสม.) จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อเตรียมการตรวจเยี่ยม และการพัฒนาศักยภาพสถานฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด โดยมีผู้เข้าร่วมประชุม ประกอบด้วย หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ภาควิชาการ และภาคประชาสังคม ตลอดจนผู้แทนสถานฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติดจากทุกภูมิภาคทั่วประเทศ จำนวน 63 คน ณ โรงแรมอมารี ดอนเมือง แอร์พอร์ต กรุงเทพฯ

             การประชุมดังกล่าว นางสาวสุภัทรา  นาคะผิว กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กล่าวเปิดการประชุม โดยเน้นย้ำบทบาทของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ในฐานะองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญที่มีหน้าที่ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของประชาชนทุกกลุ่ม รวมถึงภารกิจด้านการป้องกันการทรมาน การปฏิบัติที่โหดร้ายไร้มนุษยธรรม และที่ย่ำยีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ โดยเฉพาะในสถานที่ควบคุมตัวและสถานบริการกึ่งปิดซึ่งรวมถึงสถานฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติดภายใต้แนวคิด “ก้าวใหม่ของการฟื้นฟู...บนเส้นทางสิทธิมนุษยชน” โดยมุ่งส่งเสริม ให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน สะท้อนบทเรียนจากพื้นที่ต่าง ๆ และสร้างความเข้าใจต่อแนวคิด “การตรวจเยี่ยมเชิงป้องกัน” ที่ไม่ได้เน้นการจับผิด แต่เป็นการสนับสนุนให้สถานฟื้นฟูฯ สามารถดำเนินงานได้อย่างเหมาะสมและเคารพสิทธิมนุษยชนตามมาตรฐานสากล อาทิ ข้อกำหนดแมนเดลา (Mandela Rules) มาตรฐานสากลในการบำบัดรักษาปัญหาการใช้้สารเสพติด (International Standards for the Treatment of Drug Use Disorders) รวมถึงหลักการว่าด้วยความสมัครใจและความยินยอมในการเข้ารับการบำบัดและฟื้นฟู

             การประชุมดังกล่าวมีการนำเสนอและแลกเปลี่ยนความเห็นโดยผู้ทรงคุณวุฒิ อาทิ Ms. Gloria Lai International Druc Policy Consortium (IDPC) ผู้แทนกระทรวงสาธารณสุข นักกฎหมายสิทธิมนุษยชน นักวิชาการ และองค์กรภาคประชาสังคม ซึ่งร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในประเด็นสิทธิมนุษยชน การป้องกันการทรมาน และการปฏิบัติที่เหมาะสมในสถานฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด และประเด็นคุณภาพสถานฟื้นฟูสมรรถภาพกับหลักสิทธิมนุษยชน รวมทั้งการระดมความคิดเห็น หัวข้อ “ประเมินความเสี่ยงด้านสิทธิมนุษยชนในกระบวนการฟื้นฟู – ข้อเสนอแนะสำหรับอนาคต” ซึ่งกลุ่มผู้แทนจาก 5 ภูมิภาคร่วมกันออกแบบข้อเสนอใน 5 แกนหลัก ได้แก่ โครงสร้างพื้นฐานและสภาพแวดล้อม แนวทางการบำบัดฟื้นฟู การคุ้มครองสิทธิและศักดิ์ศรีของผู้รับบริการ ระบบการบริหารจัดการและบุคลากร และการมีส่วนร่วมและกลไกรับฟังข้อร้องเรียน ซึ่งการประชุมครั้งนี้มีความเชื่อมโยงกับพันธกรณีของประเทศไทยภายใต้อนุสัญญาระหว่างประเทศ อาทิ อนุสัญญาต่อต้านการทรมาน (CAT) และแนวทางการเตรียมความพร้อมสู่การเป็นภาคีพิธีสารเลือกรับของอนุสัญญาต่อต้านการทรมาน (OPCAT)

             ทั้งนี้ ภายหลังการประชุม สำนักงาน กสม. จะรวบรวมประเด็นและข้อเสนอแนะเบื้องต้น เพื่อนำไปประกอบการจัดทำแผนตรวจเยี่ยมเชิงป้องกันในปี 2568 และเป็นพื้นฐานในการจัดทำแนวปฏิบัติที่เหมาะสมสำหรับสถานฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติดที่เคารพหลักสิทธิมนุษยชน โดยการประชุมครั้งนี้เป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันที่มิใช่เพียงแค่การถ่ายทอดองค์ความรู้ แต่เป็นการเสริมสร้างความเข้าใจและความร่วมมือระหว่างหน่วยงานต่าง ๆ เพื่อพัฒนาระบบการฟื้นฟูที่มีเคารพสิทธิมนุษชน เป็นธรรม และยั่งยืน

สามารถคลิกชมภาพกิจกรรมเพิ่มเติมได้ที่ ลิงก์ด้านล่าง

https://www.facebook.com/share/p/195xW99ydY/