เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2568 ที่โรงแรมสยามออเรียนทัล หาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติพื้นที่ภาคใต้ (สำนักงาน กสม. พื้นที่ภาคใต้) ร่วมกับคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ จัดโครงการถอดบทเรียนการบังคับใช้พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565 ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้เพื่อสร้างกลไกการขับเคลื่อนการป้องกันและปราบปรามการทรมานและกระทำให้บุคคลสูญหายให้มีประสิทธิภาพ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจในหลักสิทธิมนุษยชน บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) และจัดทำข้อเสนอแนะมาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน กรณีการช่วยเหลือ เยียวยา และฟื้นฟูผู้ได้รับความเสียหายและได้รับผลกระทบจากการถูกกระทำทรมานและถูกกระทำให้สูญหาย ตาม พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปรามการทรมานฯ ซึ่งผู้เข้าร่วมโครงการประกอบด้วย หน่วยงานภาครัฐ ภาควิชาการ ภาคประชาสังคมและเครือข่ายประชาชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่ทำงานเกี่ยวข้องกับการบังคับใช้ พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปรามการทรมานฯ จำนวน 100 คน

          โครงการดังกล่าว นางสาวปิติกาญจน์  สิทธิเดช กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กล่าวเปิดและปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ “บทบาท กสม. กับการขับเคลื่อนการป้องกันและปราบปรามการทรมานและกระทำให้บุคคลสูญหาย”  พร้อมด้วยนางสาวรตญา  กอบศิริกาญจน์ รองเลขาธิการคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ นายสุเรนทร์  ปะดุกา ผู้อำนวยการสำนักงาน กสม. พื้นที่ภาคใต้  นางสาวทิพย์ธีรา  รัมมณีย์ ผู้อำนวยการสำนักกฎหมายและเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. ได้เข้าร่วมเป็นวิทยากร รับฟังการบรรยาย แลกเปลี่ยนประสบการณ์ และรับฟังข้อเสนอแนะด้วย ทั้งนี้ กิจกรรมในงานประกอบด้วย การเสวนาเพื่อนำเสนอมุมมองและข้อเสนอแนะจากงานวิจัยตามโครงการวิจัยเพื่อพัฒนาเครื่องมือมาตรฐานและระบบการป้องกันคุ้มครองและเยียวยาตาม พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปรามการทรมานฯ และพิธีสารเลือกรับของอนุสัญญาต่อต้านการทรมานและการปฏิบัติหรือการลงโทษอื่น ที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือย่ำยีศักดิ์ศรี ซึ่งงานวิจัยฉบับดังกล่าว เป็นความร่วมมือระหว่าง สำนักงาน กสม. โรงเรียนนายร้อยตำรวจ และสถาบันกัลยาณ์ราชนครินทร์ การรับชมวิดิทัศน์ผู้ได้รับความเสียหายและได้รับผลกระทบจากการถูกกระทำทรมานและถูกกระทำให้บุคคลสูญหาย

          การรับฟังการบรรยายในหัวข้อ “ระเบียบคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย ว่าด้วยการช่วยเหลือ เยียวยา และฟื้นฟูผู้เสียหาย พ.ศ. 2568” จากกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม และการประชุมกลุ่มย่อย (work shop) จำนวน 5 กลุ่ม เพื่อระดมความคิดเห็น ประเด็น “ข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนางานการช่วยเหลือผู้เสียหายในรูปแบบอื่นที่มิใช่ตัวเงิน” แนวคิดของการเยียวยาที่มีประสิทธิภาพและการชดใช้ค่าเสียหายของคณะกรรมการต่อต้านการทรมานแห่งสหประชาชาติ ประกอบด้วย 5 รูปแบบ คือ กลุ่มที่ 1 การกลับคืนสู่สภาพเดิม (Restitution) กลุ่มที่ 2 การชดใช้ค่าสินไหมทดแทน (Compensation) กลุ่มที่ 3 การฟื้นฟูสมรรถภาพ (Rehabilitation) กลุ่มที่ 4 การให้ความพึงพอใจ (Satisfaction) และ กลุ่มที่ 5 การประกันว่าจะไม่ให้เกิดเหตุซ้ำ (Guarantees of non-repetition) และตัวแทนกลุ่มได้นำเสนอผลการระดมความคิดเห็น ข้อเสนอแนะมาตรการและแนวทางในการพัฒนางานการช่วยเหลือผู้เสียหายในรูปแบบอื่นที่มิใช่ตัวเงินทั้ง 5 รูปแบบ โดยมีนายว่องวิช  ขวัญพัทลุง รองคณบดีฝ่ายพัฒนานักศึกษาและศิษย์เก่าสัมพันธ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ กล่าวสรุปผลและแนวทางการขับเคลื่อนงานการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในมหาวิทยาลัยตามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือร่วมกับสำนักงาน กสม. และภาคประชาสังคม องค์กรเอกชนในพื้นที่

          นอกจากนี้ สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติพื้นที่ภาคใต้ ได้จัดคลินิกสิทธิมนุษยชนเพื่อรับเรื่องร้องเรียนและให้คำปรึกษาด้านสิทธิมนุษยชน ทั้งนี้ สำนักงาน กสม.พื้นที่ภาคใต้ และสำนักกฎหมาย สำนักงาน กสม. จะได้นำข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนาระบบงานการช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับความเสียหายในรูปแบบอื่นที่ไม่ใช่ตัวเงินจากการจัดโครงการถอดบทเรียนการบังคับใช้ พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565 ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ไปเสนอแนะต่อคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหายและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป