วันที่ 24 สิงหาคม 2565 เวลา 9.00 น. สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ร่วมกับมูลนิธิเครือข่ายสถานะบุคคล กรมสอบสวนคดีพิเศษ และคณะสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่ จัดประชุมหารือแนวทางการดำเนินงานสิทธิมนุษยชนกับสถานะบุคคล ในกลุ่มพระภิกษุสามเณร (พื้นที่จังหวัดเชียงใหม่) โดยมี ผศ.สุชาติ เศรษฐมาลินี กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เข้าร่วม ณ วัดเจ็ดยอด พระอารามหลวง
ในการประชุมดังกล่าว พระเทพปริยัติ(สะอาด ขนฺติโก ป.ธ.๗) เจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่ และคณะสงฆ์ได้สะท้อนปัญหาสถานะบุคคลของพระภิกษุสามเณรในจังหวัดเชียงใหม่ว่า จังหวัดเชียงใหม่มีพระภิกษุสามเณรจากต่างประเทศเข้ามาบวชเรียนเป็นจำนวนมาก เพราะเป็นแหล่งเรียนรู้ธรรมะ โดยมีโรงเรียนบาลีนักธรรม โรงเรียนพระปริยัติตติธรรม มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย จึงมีพระภิกษุสามเณรที่เป็นชนเผ่าหรือเด็กที่ติดตามผู้ปกครองที่เป็นแรงงานเข้ามาบวชเรียนแต่ไม่มีสถานะทางทะเบียน จำนวนกว่า 900 รูป ซึ่งบางครั้งพระอุปชาก็ไม่กล้าที่จะบวชให้ ทั้งนี้ การที่พระภิกษุสามเณรไม่มีสถานะทางทะเบียนทำให้เสียสิทธิหลายประการ เช่น สิทธิด้านการรักษาพยาบาล สิทธิในการศึกษา และสิทธิด้านต่างๆ ซึ่งเป็นปัญหาที่ยังไม่มีหน่วยงานใดเข้ามาดูแล
ผศ. สุชาติ เศรษฐมาลินี กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กล่าวว่า คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) เห็นความสำคัญในประเด็นปัญหาสิทธิมนุษยชนด้านสถานะบุคคลของพระภิกษุและสามเณร จึงอาสาเป็นคนกลางในการประสานความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน โดยที่ผ่านมา กสม. ได้จัดการอบรมคลินิกสถานะบุคคลร่วมกับมูลนิธิเครือข่ายสถานะบุคคล และกรมการปกครอง และพยายามผลักดันให้จังหวัดเชียงใหม่เป็นพื้นที่ต้นแบบในการจัดการกับปัญหาดังกล่าวอย่างเป็นรูปธรรม
พ.ต.ท. พงศ์อินทร์ อินทรขาว อดีตรองอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษ กล่าวว่า กรมสอบสวนคดีพิเศษได้ดำเนินการช่วยเหลือแก้ไขปัญหาสถานะบุคคลในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่หลายกรณี โดยเฉพาะกรณี อำเภออมก๋อยที่ทำให้ทราบว่ามีพระภิกษุและสามเณรเผชิญกับปัญหาด้านสถานะบุคคล
นายสันติพงษ์ มูลฟอง ผู้จัดการมูลนิธิเครือข่ายสถานะบุคคล กล่าวถึงความก้าวหน้าในการดำเนินงานว่า ได้แต่งตั้งคณะทำงานและเริ่มมีการสำรวจสถานะทางทะเบียนของพระภิกษุและสามเณรในจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งข้อมูลจากการสำรวจดังกล่าวจะได้นำมาวิเคราะห์จำแนกประเภทของปัญหาและดำเนินการแก้ไขปัญหาในอนาคต นอกจากนี้ ได้เสนอให้มีการแต่งตั้งคณะทำงานประสานงานฝ่ายสงฆ์
ทั้งนี้ ที่ประชุมเห็นว่าเพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพโดยการสำรวจรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลในการจัดการกับปัญหาคณะสงฆ์และฝ่ายฆราวาสในครั้งนี้ จึงมีมติเห็นชอบให้จัดตั้งคณะทำงานฝ่ายสงฆ์ขึ้นเพื่อเป็นกลไกสำคัญในการสำรวจรวบรวมข้อมูลและร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและประชาสังคมในการดำเนินการแก้ไขปัญหาสถานะทางทะเบียนของพระภิกษุและสามเณรโดยยกให้จังหวัดเชียงใหม่เป็นต้นแบบในการดำเนินงานอย่างเป็นรูปธรรม
#กสมกับการมีส่วนร่วม2565