“กสม.” ขอให้ “สตช.” ทบทวนแก้ไขระเบียบการเปิดเผยประวัติอาชญากรรมของเด็กและเยาวชน
ย้ำต้องคุ้มครองสิทธิเด็กตามกฎหมาย-พันธกรณีสากล เอื้อบาปบริสุทธิ์กลับคืนสู่สังคม
วันที่ ๑๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒ นายวัส ติงสมิตร ประธานกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เปิดเผยว่า ตามที่คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ได้มีข้อเสนอแนะที่ ๔/๒๕๖๐ เรื่อง ข้อเสนอแนะมาตรการหรือแนวทางในการปรับปรุงกฎหมายและระเบียบ อันเกี่ยวเนื่องกับสิทธิเด็กในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา กรณีการเปิดเผยประวัติการกระทำความผิดทางอาญาของเด็กและเยาวชน ไปยังสำนักงานตำรวจแห่งชาติ (สตช.) เมื่อเดือนสิงหาคม ๒๕๖๐ เพื่อให้แก้ไขเพิ่มเติมระเบียบสำนักงานตำรวจแห่งชาติว่าด้วยประมวลระเบียบการตำรวจไม่เกี่ยวกับคดี ลักษณะที่ ๓๒ การพิมพ์ลายนิ้วมือ (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๗ โดยให้คัดแยกประวัติการกระทำผิดของเด็กและเยาวชนและบัญชีทะเบียนประวัติของเด็กและเยาวชนไว้ในหมวดใดหมวดหนึ่งโดยเฉพาะ แยกจากกรณีการกระทำความผิดของบุคคลทั่วไป รวมทั้งขอให้กำชับหน่วยงานในสังกัดในการพิจารณาอนุญาตให้เปิดเผยประวัติอาชญากรรมของเด็กและเยาวชน
นายวัส กล่าวว่า แม้ว่า สตช. จะได้เร่งดำเนินการแก้ไขเพิ่มเติมระเบียบสำนักงานตำรวจแห่งชาติฯ ตามข้อเสนอแนะที่ ๔/๒๕๖๐ ของ กสม. ข้างต้นแล้วก็ตาม แต่ กสม. เห็นว่าเพื่อเป็นการสร้างหลักประกันอย่างเคร่งครัดว่าจะไม่มีการเปิดเผยหรือนำประวัติการกระทำผิดอาญาของเด็กหรือเยาวชนไปพิจารณาให้เป็นผลร้ายหรือเป็นการเลือกปฏิบัติอันไม่เป็นธรรมแก่เด็กหรือเยาวชนไม่ว่าในทางใด ๆ ตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. ๒๕๕๓ กสม. จึงมีมติให้ สตช. ทบทวนระเบียบสำนักงานตำรวจแห่งชาติว่าด้วยประมวลระเบียบการตำรวจไม่เกี่ยวกับคดี ลักษณะที่ ๓๒ การพิมพ์ลายนิ้วมือ (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๖๑ ดังนี้
๑. ให้แก้ไขระเบียบฯ บทที่ ๔ การคัดแยกและทำลายแผ่นพิมพ์ลายนิ้วมือ และรายการประวัติ หรือบัญชีประวัติ ข้อ ๑.๑๑ ให้ระบุเพียง “คดีอาญาที่มีข้อหาว่าเด็กหรือเยาวชนกระทำความผิด” โดยไม่ต้องระบุว่าศาลมีคำพิพากษาลงโทษจำคุกหรือไม่ หรือมีเงื่อนไขคุมความประพฤติเช่นใด เพื่อคัดแยกประวัติการกระทำความผิดทางอาญาของเด็กและเยาวชนในทุกกรณีออกจากทะเบียนประวัติอาชญากรรม ไม่ว่าศาลจะมีคำพิพากษาเช่นใด
๒. ให้แก้ไขระเบียบฯ บทที่ ๔ การคัดแยกและทำลายแผ่นพิมพ์ลายนิ้วมือ และรายการประวัติ หรือบัญชีประวัติ ข้อ ๔ ระบุว่า เพื่อประโยชน์ในทางราชการให้กองทะเบียนประวัติอาชญากรนำข้อมูลที่คัดแยกออกจากสารบบหรือฐานข้อมูลประวัติอาชญากรไปแล้ว มาตรวจสอบรายการประวัติหรือบัญชีประวัติของบุคคลได้ ในกรณีต่าง ๆ โดยหลักเกณฑ์ข้อ ๔.๓ ระบุว่า “กรณีอื่น ๆ ตามที่ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติอนุญาตให้ตรวจสอบได้ เช่น เพื่อประโยชน์ในการศึกษา ค้นคว้า วิจัยทางวิชาการ ทางอาชญาวิทยา ทางการแพทย์ โดยไม่ระบุชื่อหรือส่วนที่ทำให้รู้ว่าเป็นข้อมูลที่เกี่ยวกับบุคคลใด รวมถึงกรณีที่มีผู้ร้องขอให้ตรวจสอบโดยมีเหตุผลความจำเป็นอย่างยิ่งและผู้มีประวัติยินยอมเป็นหนังสือ” โดยให้เพิ่มข้อความ “ซึ่งไม่ใช่การกระทำความผิดของเด็กและเยาวชน” ต่อท้าย
๓. ขอให้สำนักงานตำรวจแห่งชาติกำชับหน่วยงานในสังกัดที่พิจารณาอนุญาตให้เปิดเผยประวัติอาชญากรรมของเด็กและเยาวชน จะต้องปฏิบัติตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. ๒๕๕๓ และระเบียบที่เกี่ยวข้องอย่างเคร่งครัด โดยคำนึงถึงสิทธิเด็กและผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับเด็กและเยาวชนเป็นสำคัญ
“การคัดแยกประวัติการกระทำความผิดทางอาญาของเด็กและเยาวชน และการห้ามมิให้เปิดเผยประวัติลักษณะดังกล่าว จะส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนที่เคยกระทำความผิดได้รับโอกาสกลับคืนสู่สังคม และได้รับการคุ้มครองสิทธิตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. ๒๕๕๓ รวมทั้งอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กที่ประเทศไทยเป็นภาคี โดยสำนักงาน กสม. ได้มีหนังสือแจ้งไปยังผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ เพื่อขอให้ทบทวนระเบียบสำนักงานตำรวจแห่งชาติดังกล่าวภายใน ๙๐ วัน ขณะเดียวกัน กสม. ได้มีหนังสือแจ้งไปยังนายกรัฐมนตรีให้รับทราบมติ กสม. ในเรื่องนี้ด้วยเช่นกัน” ประธานกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ระบุ
ตามเอกสารแนบ